اعطای قرض‌الحسنه به نیازمندان و باز کردن گره از مشکلات مالی آنان با نیت بهره بردن درگذشتگان از ثواب و اجر معنوي آن، اقدامي به مراتب پسنديده‌تر و پرفايده‌تر از صرف هزينه‌هاي گزاف و تجملي در مراسم ترحيم و ترويج يک رفتار ضدفرهنگي است.
به گزارش روابط عمومی بانک قرض الحسنه مهرایران، به نقل از پژوهشکده پولی و بانکی، دين اسلام براي تمام ابعاد زندگي بشر داراي طرح و برنامه است. يکي از اين ابعاد زندگي به مرگ انسان‌ها و رفتار بازماندگان باز مي‌گردد. در ساليان اخير سنت‌هاي نادرستي در حاشيه مراسم عزاداري و ختم شكل گرفته است كه به نظر مي‌رسد چندان با قواعد و رهنمودهاي شريعت همخواني ندارد.
خرید دسته گل و تاج گل‌‌های گران‌قیمت، توزیع اطلاعيه‌هاي رنگارنگ تسليت، نصب پارچه نوشته‌ها و بنرهاي بزرگ عرض تسليت و عکس متوفي، انواع هزينه‌کردهاي تجملي براي تزئين سالن ختم، مزار و سنگ‌قبر متوفي و غيره تنها گوشه‌اي از اين رفتارها و سنت‌هاي نادرستي است که در مراسم ترحيم رواج يافته است. تاسف‌بار آنکه تمام اين هزينه‌ها در شرايطي انجام مي‌شود كه بخشي از جامعه به خاطر فقر و تنگدستي و ناتواني مالي در پاسخ به مخارج ضروري روزمره، تامين هزينه‌هاي درماني و تحصيلي، تامين هزينه‌هاي ازدواج و تشكيل زندگي با مشكلات سختي دست و پنجه نرم مي‌كنند.
این آسیب می‌طلبد که در رفتارها و نحوه هزینه‌کردهايي که شايد نفعي براي متوفي نداشته باشد تجديدنظر شود. سنت قرض‌الحسنه از جمله سنت‌هاي نيکو و پسنديده اسلامي است كه با هدف رفع نيازمندي فقرا و محرومان جامعه توصيه موكد شده است.
قرض‌الحسنه از نظر اسلام عملی سفارش شده و مستحبی است که در کنار اعمال واجبی همچون نماز و زکات مورد تاکید و تشويق قرار گرفته است. خداوند متعال در آيه ۲۰ سوره مباركه مزمل در كنار فرمان به اين دو امر واجب، به قرض‌الحسنه نيز كه عملي مستحب است، فرمان مي‌دهد كه از اين توصيه مي‌توان به استحباب موكد قرض‌الحسنه پي برد.
در روایات، ثواب قرض دادن بیش از صدقه دادن و انفاق دانسته شده است. پیامبر اکرم (صلی‌الله عليه و آله) در بيان ارزشگذاري اعمال مومنان مي فرمايد: اَلصَّدَقَةُ بِعَشرَهٍ وَ القَرضُ بِثَمانِيَهَ عَشرَ؛ صدقه دادن، ده حسنه و قرض دادن، هجده حسنه دارد. (کافي، ج ۴، ص ۱۰، ح ۳). همچنين از جمله آثار قرض‌الحسنه مي‌توان به محو گناهان و سيئات اشاره کرد (أَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً لَّأُکَفِّرَنَّ عَنكُمْ سَيِّاتِكُمْ: سوره مباركه مائده، آيه ۱۲).
از این‌رو مشخص است که اعطای قرض‌الحسنه به نیازمندان و باز کردن گره از مشکلات مالی آنان با نيت بهره بردن درگذشتگان از ثواب و اجر معنوي آن اقدامي به مراتب پسنديده‌تر و پرفايده‌تر از صرف هزينه‌هاي گزاف و تجملي در مراسم ترحيم و ترويج يک رفتار ضدفرهنگي است.
اما آنچه مسلم است اعطای قرض‌الحسنه و هدیه کردن ثواب آن به روح متوفی با هدف تعالی روح درگذشته و تسلي خاطر بازماندگان نيازمند ابزار و تشکيلاتي است. در نظام بانکداري بدون ربا، طرح‌هايي براي تسهيل اين اقدام تدارک ديده شده است. به عنوان نمونه طرح «يادبود همياران مهر بانك قرض‌الحسنه مهر ايران» تلاش داشته است تا با بسترسازي اجراي بهتر اين سنت حسنه، زمينه كاهش اسراف و هدفمندسازي هزينه‌كردهاي مذكور را فراهم سازد. در اين طرح افراد مي‌توانند مبلغ خريد تاج گل و يا ساير هزينه‌هاي مرتبط براي مراسم ترحيم را به‌صورت وام قرض‌الحسنه براي توانمندسازي نيازمندان و توسعه مناطق محروم اختصاص دهند.
با توجه به اینکه مبالغ جمع‌آوری شده در این طرح از طریق پرداخت وام قرض الحسنه به نيازمندان تعلق مي‌گيرد، همزمان با بازپرداخت اقساط توسط فرد نيازمند (تسهيلات‌گيرنده)، اين مبلغ به شخص نيازمند ديگري مجددا تخصيص مي‌يابد. بدين طريق اين چرخه مدام تکرار مي‌شود و در عمل به مدت نامحدود، به تعداد فراواني از نيازمندان جامعه کمک مي‌شود.
همچنین در این طرح فرد خیّر می‌تواند بعد از مشارکت، با معرفي فرد نيازمندي که خود از آن شناخت دارد، وي را در ليست مخاطبان طرح قرار دهد. بانک بعد از بررسي شرايط و بر اساس قرعه‌کشي به افراد نيازمند وام پرداخت مي‌كند كه در اين حال، افــراد نيــازمندِ معـــرفي شــده تــوسط خيّـــرين، نسبــت به سايـــرين بــراي دريافـــت وام قرض‌الحسنه در اولويت قرار خواهند گرفت.
البته فرد خیّر می‌تواند جهت تسلی خاطر بازماندگان متوفی، ايشان را از صرف اين هزينه به نيت کسب اجر معنوي متوفي مطلع سازند. سامانه طرح يادبود با تهيه فرم تاييديه، امکان اطلاع‌دهي به بازماندگان متوفي از اقدام خداپسندانه فرد خيّر در ايجاد باقيات و صالحات براي متوفي را فراهم مي‌سازد. (جهت اطلاعات بیشتر به این نشانی مراجعه نمایيد.)

امید می‌رود با بهره‌گیری هر چه بهتر و بيشتر از سنن پسنديده‌اي همچون قرض‌الحسنه، وقف، صدقه و … در مسير زندگي به سبک الگوي اسلامي قدم برداريم و از اسراف و تبذير و دامن زدن به رويه‌هاي نادرست پرهيز نماييم.