سگ‌های ولگرد هم به انسان ضربه می‌زنند هم به دیگر حیوانات و هم به محیط زیست. توانایی بالای تولید مثل سگ‌های ولگرد نیز خطرات ناشی از آنها را به سرعت افزایش می‌دهد.

 یک سگ ولگرد به کودک ۴/۵ ساله در خراسان جنوبی حمله کرد، دندان خود را در خرخره این کودک فرو برد و آن قدر او را بر روی زمین کشاند تا این کودک معصوم جان داد.

در آذربایجان شرقی نیز یک کودک حدوداً ۵ ساله مورد حمله سگ‌های ولگرد قرار می‌گیرد؛ پدر به کمک می‌آید امّا او هم جراحت برمی‌دارد؛ همسایگان نیز به کمک می‌آیند ولی انگشت دو تن از همسایگان نیز قطع می‌شود! در این حمله یک زن مسن حدوداً ۶۰ ساله نیز مصدوم شد.

سگ‌ ولگرد در استان البرز یک دختر ۳ساله را در مقابل چشمان مادرش به دندان گرفت و با خود به میان گله سگ‌ها برد. اگر یکی از خودروهای عبوری به سمت سگ‌ها حمله نمی‌کرد، این دختر ۳ ساله در میان چنگ و دندان‌های این گله هار تکه تکه می‌شد.

دامشهر استان قم نیز شاهد دریده شدن گلوی یک کودک از سوی سگ‌های ولگرد بود. تعداد سگ‌های مهاجم ۸ قلاده گزارش شده بود! تقریباً جایی از نیم تنه بالایی این کودک معصوم نبود که از گزند مهاجمین هار در امان مانده باشد. هنوز یک هفته از این ماجرا نگذشته بود که خبر رسید یک کودک دیگر بر اثر جراحات ناشی از حمله سگ‌های ولگرد در همین منطقه فوت کرد!

طبق آمار وزارت بهداشت سالانه بیش از ۲۰۰ هزار حیوان گزیدگی در کشور داریم. این آمار فقط تعداد ثبتی است. مشاور معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست نیز ۸۰ درصد حیوان گزیدگی سالانه در کشور را ناشی از حمله سگ‌های ولگرد عنوان کرد.

رییس اداره کنترل و مقابله با بیماری های مشترک انسان و حیوان وزارت بهداشت آمار حیوان گزیدگی در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ را به ترتیب ۲۳۴ هزار و ۲۱۲ هزار نفر اعلام کرد. استان تهران نیز در صدر قربانیان سگ‌های ولگرد است.

«سگ‌های ولگرد»؛ سلطانِ بی رقیب حیات وحش ایران!

روایات فوق بخشی از بحران پنهان امّا جاری در کشور است. معضلی که ضربات مهیبی به پیکره امنیت اجتماعی شهروندان بالاخص کودکان در سایه سکوت خبری زده است. امّا ماجرا از جایی خطرناک می‌شود که آمارهای تخمینی حاکی از جمعیت میلیونی سگ‌های ولگرد دارد.

آمار رسمی از تعداد سگ‌های ولگرد در کشور موجود نیست اما «مصطفی نادری» یکی از کارشناسان محیط زیست اردیبهشت امسال در گفت‌وگو با تسنیم از جمعیت ۲ میلیون قلاده‌ای سگ‌های ولگرد در شهرها و حومه آن خبر داد. یعنی تقریباً به ازای هر ۴۰ نفر یک سگ ولگرد در کشور وجود دارد؛ آماری که به سرعت می‌تواند به عدد ۵ میلیون قلاده نیز برسد. زیرا سگ توانایی تولید نسل بسیار بالایی دارد.

«اصغر عبدلی» استاد گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم‌ها در دانشگاه شهید بهشتی آماری عجیب از نرخ موالید سگ ارائه کرده است. بدینگونه که ۲ قلاده سگ امکان تبدیل به ۴۰ هزار قلاده سگ در بازه زمانی ۵ الی ۶ سال را دارد. «امیرپیمان خسروی» رئیس دامپزشکی سگ‌های بی‌سرپرست کرج می‌گوید: هر توله سگ پس از گذشت ۹ ماه قادر به باردارشدن است.

از جمله دلایل رشد فزاینده جمعیت سگ‌های ولگرد تغذیه بی‌رویه این جانواران از طرف یک قشر حداقلی است. گفتنی است که آمار سگ‌های ولگرد منهای آمار سگ‌های خانگی است. روزنامه فرهیختگان در گزارشی برآورد کرده است که معادل جمعیت ۲ میلیونی سگ‌های ولگرد، سگ خانگی وجود دارد. معضلی که وجود دارد این است که افراد دارای سگ‌های خانگی پس از مدتی این حیوان درنده را در خیابان و یا حومه شهرها رها می‌کنند!

بعید است جانوری در حیات وحش ایران توان رویارویی با لشکر عظیم سگ‌های ولگرد را داشته باشد. «پیام محبی» رئیس هیئت مدیره جامعه دامپزشکان ایران در مستند دومینو پیرامون سگ‌های ولگرد گفت: «ازدیاد سگ‌های بلاصاحب بزرگترین علت انقراض یوزپلنگ ایرانی بوده است. یوزها وقتی به دلیل کمبود منابع غذایی ناشی از تغییرات اقلیمی و …  به حاشیه شهرها پناه می‌آورند، [در همین احوال] سگ‌های حاشیه شهرها به صورت گله‌ای به یوز ایرانی حمله می‌کنند و آن را از بین می‌برند.»

«محمد درویش» رییس کمیته محیط‌ زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو در مستند دومینو اعلام کرد که ۳۰ درصد جنگل‌های بلوط با عاملیت اصلی سگ‌های ولگرد نابود شده‌اند. درویش در ادامه این مستند می‌گوید: «سگ‌ها یکی از مهمترین عوامل اصلی کاهش محسوس دارکوب در منطقه زاگرس هستند. سگ‌ها امنیت را از این پرندگان ربوده‌اند. این پرندگان موجوداتی هستند که لارو (نوزاد) سوسک چوبخوار را از پوست بلوط بیرون می‌کشیدند، می‌خوردند و اجازه نمی‌دادند که لاروها تبدیل به سوسک شوند. اکنون ۳۰ درصد این جنگل‌ها به دلیل این سوسک‌های چوب‌خوار نابود شده‌اند.»

«سگ‌های ولگرد»؛ پر هزینه ترین حیوان در ایران!

«محمد مهدی گویا» رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت اردیبهشت ۱۳۹۸ در گفتگو با مهر گفت که ما واکسن هاری انسانی را تولید نمی‌کنیم و ۱۰۰% نیاز کشور از واردات تأمین می‌شود.

هر فرد دچار حیوان گزیدگی باید ۳ نوبت واکسن ضد هاری دریافت کند. هزینه هر تزریق برای وزارت بهداشت چیزی در حدود ۷ یورو است. اگر هر یورو را ۳۰ هزار تومان در نظر بگیریم، هزینه هر فرد دچار حیوان گزیدگی بیش از ۶۳۰ هزار تومان است.

با استناد به آمار رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در نشست خبری ۱۴ تیر ۱۴۰۱، تعداد حیوان گزیدگی در سال ۱۴۰۰ عددی بالغ بر ۲۶۰ هزار نفر بوده است. عمده گزیدگی‌ها توسط سگ‌‌های بدون صاحب بوده است.

اگر هر ۲۶۰ هزار نفر موفق به تزریق واکسن شده باشند،‌ بار مالی آن ۱۶۳/۸۰۰/۰۰۰/۰۰۰ تومان خواهد شد. این فقط هزینه تزریق است. آماری بالغ بر ۷۰۰ مرکز درمان و پیشگیری از بیماری هاری در کشور فعال می‌باشد که یکی از خدمات آن تزریق واکسن هاری است. از جمله خدمات این مراکز تزریق سرم ضدهاری است که هزینه هر ویال آن ۵۶ یورو است. گفتنی است که خدمات فوق برای شهروندان رایگان است.

سال قبل ۱۶ نفر در ایران به علت ابتلا به هاری فوت کردند. دلیل آن نیز عدم آگاهی افراد مبنی بر مراجعه زودهنگام و قبل از ۲۴ ساعت برای تزریق واکسن هاری بود. علاوه بر هزینه روحی و جانی وارد بر خانواده‌های این افراد، دیه فوت بر اثر حیوان گزیدگی نیز بر ذمه شهرداری هاست که محل درآمد شهرداری‌ها نیز از جیب مردم است. دیه کامل در ماه‌های غیر حرام برای سال ۱۴۰۱ مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان است. این عدد در ۴ ماه حرام ۲ برابر می‌شود و به عدد ۱/۲ میلیارد تومان می‌رسد.

هزینه‌های فوق جدای از بیماری‌هایی است که امکان انتقال آن از سگ به انسان است. بعید است حیوانی در ایران به اندازه سگ‌های ولگرد برای کشور هزینه‌ داشته باشد. آخانی عضو هیئت علمی دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران در مصاحبه‌ای گفت: «بالاخره دیر یا زود دولت از دست این حیوانات عاصی خواهد شد و آن وقت چاره‌ای جز استفاده از گلوله نخواهد داشت. اگر واقعا این افراد سگ‌ها را دوست دارند لطف کنند و آن‌ها را جمع کرده و به خانه‌های خود ببرند. سگ‌ها نباید پاچه‌ی مردم و کودکانشان را بگیرد. اگر این کار را انجام دهند عالی می‌شود و ما نیز از آن‌ها تشکر می‌کنیم ولی نمی‌شود که عده‌ای از خارج پول جمع آوری کنند و در این زمینه به ثروت‌های هنگفت برسند، پیج‌های فحاشانه در اینستاگرام بسازند و به همه فحاشی کنند و بگذارند سگ‌های ولگرد باعث بیماری، مرگ و زخمی شدن مردم شوند.»

•  
•